Форум сайта «Глобус Беларуси»

[Александр Dehty]

Ігнат РҐРѕРґР·СЊРєР° (РїР°-польску Ignacy Chodźko) - беларуска-польскі пісьменнік С– філосаф. Нарадзіўся 29 верасня 1794 Рі.Сѓ фальварку Заблошчына, цяпер Вілейскі раён. Пісаў РЅР° польскай РјРѕРІРµ, Р° творы абапіраліся РЅР° беларускую , мясцовую тэматыку. Публікаваў творы Сћ выданні шубраўцаў В«Wiadomości BrukoweВ». Аўтар вершаваных С– празаічных твораў. Ўлюбёным жанрам была гавенда - якае імітуе РІСѓСЃРЅС‹ аповяд - апавяданне аб нядаўнім мінулым. Выпусціў шэсць серый гавенд В«Obrazy litewskieВ» («Літоўскія карціны» , 1843-1862 РіРі.). РЇРіРѕ В«Pamiętniki kwestarzaВ» аказалі ўплыў РЅР° развіццё гістарычнага рамана С–, Сѓ прыватнасці, РЅР° творчасць Генрыка Сянкевіча. Большую частку жыцця жыў С– працаваў Сћ маёнтку Дзевятні, пахаваны Сћ фамільным склепе Сћ суседнім мястэчку Войстам (цяпер Смаргонскі раён).

Зараз на месцы маёнтка дажывае свой час Касцяневіцкая вясковая бальнічка. Ды й месца тое ўжо "паглынула" суседняя вёска Касцяневічы. Ад маёнтка сёння застаўся толькі адзін склеп, у які можна з дазволу начальства бальніцы спусціцца і адчуць подых даўніны. Яшчэ захавалася ліпавая альтанка, праўда, не цалкам. Побач з ліпамі – аднагодкамі Ходзькі – захаваўся камень, на якім любіў сядзець малы Ігнат. У 2005 годзе тут быў усталяваны памятны знак. Камень абнеслі абгароджай, на якой ужо ў 2006 годзе з'явілася шыльда з надпісам: “ Што самае галоўнае – той самы вялізны камень, на якім праседжвалі гадзінамі і цешыліся вячэрняй прахалодай…” І. Ходзька, “Дамок майго дзядулі”, 1836”.



















Каардынаты:






Як дадатак здымкі з вёскі Навасады, дзе раней месціўся маёнтак Дзевятні (сёлета ў студзені):

[Александр Dehty]

Знайшоў яшчэ відэа пра гэта месца:
з падарожжаў дылетанта, і ад "Гісторыкі" .

[Р’59]

Заблошчына, сядзібны парк.

[Александр Dehty]

[Р’59]

Александр Dehty
Падобна, што сядзібны дом стаяў на месцы лячэбнага корпуса. Перад ім яшчэ, памятаю, было так званае "Кола гонару". Нажаль, не захавалася ўязная таполевая алея.

[Александр Dehty]

[Р’59]

Александр Dehty
На старых малюнках і фотаздымках часта можна пабачыць насупраць сядзібнага дома вялікі круглы кветнік, засажана, часам, і дэкаратыўнымі кустамі. Вакол яго госьці пад'язджалі да ганку, на якім іх радасна вітаў гаспадар. А з аўтэнтыкі ў Заблошчыне, сапраўды, толькі склеп ды парк.

[Александр Dehty]

Дзякую, Вячаслаў, зразумеў. Я вырашыў, што гэта нешта адметнае менавіта ў Заблошчыне. Сапраўды такога "кола" там няма.

[Alex Digger]

Был там в мае 2015, но только сейчас разобрал старые снимки. Фотика тогда не было, снимал на телефон, так что с тех пор уже, гляжу, появились фотки получше. В любом случае - пусть будет подтверждение сказанному выше.

1. Действительно, прослеживаются следы фундамента.
2. Действительно, погреб остался. Либо тот самый старый погреб, либо сложенный из камней бывшей усадьбы, - сказать не могу.

Далее со слов ооочень хлебосольных местных жителей:

3. Огороженный камень �гнатия Ходько - не тот, о котором он писал в стихах. "Оригинал" куда-то вывезли, а это притащили с поля совсем другой камень.

4. Якобы именно в этих местах зародилась поговорка "пайсцi на пранцы". Пранцы - это искаженное от "францы", то есть - французы. � фраза "пайсцi на пранцы" означала буквально следующее: человек опустился настолько, что был даже готов пойти работать на французов.

Вот тут есть разъяснение созвучной поговорки "Каб цябе пранцы":
К.�. Тарасов в книге "Память о легендах" приводит трагическую статистику: из четырехмиллионого белорусского населения в войне 1812 года погиб один миллион человек. Наполеоновское нашествие оставило глубокий след в сознании поколений. В обиходе появилось новое слово-проклятие. Ссорясь, говорили: "Каб цябе пранцы..." (т. е. "францы" - французы). Пранцами пугали и непослушных детей. Это слово стало синонимом чертовщины, дьявольской силы.

5. В стороне от дороги, соединяющей бывшую больницу и деревушку Заблощина, есть болото. Вроде как именно в этом болоте пан Заблоцкий (по имени которого и названа усадьба) утопился.

[Р’59]

[Р’59]

Месца, дзе было "кола гонару".



Ад уязной алеі засталіся толькі дзьве таполі.



Перакрыцьці нашэптваюць нешта пра мяжу 18-19 стст.











Апошнім уладальнікам Заблошчыны быў нехта з Козелаў (Козел-Паклеўскіх). Бабуля казала: "Наш пан зваўся Казёл". Малодшая дачка яго памерла зусім маладой. Капліца-пахавальня, па расповедах, была недзе за Кавеневым, і, як звычайна, апаганеная прадстаўнікамі самага талерантнага народа на зямлі. Маці расказвала, як старэйшыя хлопцы, пасьвячы кароў, кідалі адзін у аднаго, дурэючы, доўгай дзявочай касой. Старэйшы сын пана марыў стаць ксяндзом, але сустрэў катэгарычную адмову бацькі: "Што, жабрацкага хлеба захацеў?". Узяў усё гэта моцна да галавы, і галава не вытрымала. Хадзіў потым па вёсцы ды сьпяваў малітвы...