Форум сайта «Глобус Беларуси»

[fortressby]

Автор: bykov

: Января 09, 2009, 10:05:12

Книга "ПАМЯТЬ" Верхнедвинского района.

Жалобны арган Расіцы.

Расіца — адно з найстаражытнейшых паселішчау нашага краю. Размешчанае на важным Друйскім тракце, мястэчка было добра вядома расійскім і ліфляндскім гандлярам. Гандляроу і рамеснікау тут хапала і сваіх. Жыццё тут увесь час пульсавала актыуна, і перад апошняй вайной Расіца саступала па маштабах толькі Дрысе ды Асвеі.

Прымежнае становішча і актыуны гандаль, частыя войны і змена валадароу прывялі з цягам часу да змяшэння народау, моу і веравызнанняу. У адной грамадзе жылі тут беларусы, рускія, латышы, яурэі, само ж мястэчка было упрыгожана дзвюма камяніцамі — белакаменнай царквой рускага стылю, ад якой захавалдся яшчэ рэшткі, ды унушальным гмахам касцёла.

Касцёл пабудаваны на пачатку XIX стагоддзя. Існуе паданне, якое, бадай, адпавядае рэчаінасці, аб арганізацыі работ на будауніцтве. Паводле яго чырвоная цэгла, што паступала па чыгунцы у Бігосава, перадавалася у Расіцу па жывым ланцугу (около 10 км) : жыхары шматлікіх вёсак выстройваліся ад станцыі да вёскі і перадавалі цагліны з рук у рукі.

Расіцкі касцёл, як і іншыя архітэктурныя помнікі Верхнядвіншчыны, надзвычай гарманічна упісвауся у наваколле.
Устойліва, важка і велічна вырастае ён на пагорку над возерам. Храм быу вышэй за усе навакольныя узгоркі, лясы.
Сар'янскі касцёл з яго крыштальнай, амаль інтымнай лёгкасцю тут быу бы недарэчы, як і Расіцкі не упісвауся б у ідылічны паркавы пейзаж. Між тым абодва будынкі адносяцца да аднаго архітэктурнага стылю — неаготыкі. У пластычнасці гэтага стылю, яго шырокіх мастацкіх магчымасцях мы можам і зараз упэуніцца, парауноуваючы Расіцкі і Сар'янскі касцёлы.
Крыху больш гарызантальных ліній, крыху шырэйшыя вертыкальныя плоскасці, скругленыя, замест стральчатых, вярхі аконных праёмау, адсутнасць зубцоу і ажурных контрфосау — і вось замест вытанчанага крышталю — па-зямному грунтоуная пабудова.
Храм — трохнефавы, з пяціграннай апсідай, дзвюма вежамі і сакрысціямі. Дакладна выражана чляненне фасада. Дзвярныя праёмы ніжняй ступені паутараюцца абрысамі у аконных праёмах другой, аднак там яны здвоеныя і вузейшыя, а у цэнтральнай частцы — строеныя, сярэдні ж праём падняты вышэй — гэта стварае «арганны» эфект — арган якраз і размяшчауся на хорах насупраць гэтых акон. Падлога у касцёле была выкладзена плітачнай мазаікай.

Незадоуга перад вайной храм страціу свае найбольш выразныя гатычныя дэталі — дзве высокія вежы, якія былі разбураны.
Кожнага, хто бачыць Расіцкі касцёл у нашы дні, ахоплівае, напэуна, пачуццё суровасці і жалобы. Позірк, пераходзячы да скулыітуры на брацкай магіле савецкіх воінау насупраць касцёла, да брацкай магілы ахвяр фашызму за возерам, вядзе за сабою і нашы думкі. Туды, у суровыя дні Вялікай Айчыннай вайны.
Расіцкі касцёл — сведка тых дзён. Не, сам ён асабліва не пацярпеу ад разбурэнняу у час вайны, большасць сумных дэталяу — набыткі пасляваенных гадоу. Тое ж, што адбывалася тут, затоена у тужлівым маучанні яго скляпенняу ды у памяці людзей, што ацалелі, прайшоушы праз сапрауднае пекла у Расіцы.

У сярэдзіне лютага 1943 года на працягу пяці дзён прымау Троіцкі храм у халодныя абдымкі сотні сваіх і чужых прыхаджан. Пяць дзён і начэй запар слухау іх гарачыя малітвы і стогны, суцяшэнні ксяндзоу, рыданні, жудасныя крыкі мацярок, якіх разлучалі з дзецьмі. Адсюль былі толькі дзве дарогі — у фашысцкую няволю і у агонь. Большасці паланёных фашыстамі (па некаторых дакументах — 1258 чалавекам) было суджана апошняе. Са сваімі прыхаджанамі згарэлі і святары.

Апошнімі гукамі жудаснай і жалобнай імшы быу рып павозак, на якіх адвозілі у няволю скамянелых ад перажытага, ацалелых людзей, апошнім хорам — жудасны хор галасоу ахвяр, што разам з полымем узлятау да неба. Яна, гэта імша адчаю і праклёну, і зараз гучыць у нямоце Расіцкай камяніцы.
Касцёл уяуляе для нас нацыянальную каштоунасць не толькі як архітэктурны помнік, але і як помнік нашай гісторыі. У архітэктурным плане храм пацярпеу ад занядбанасці і безгаспадарчасцi.
Пад бокам у Троіцы грувасціцца будынак саугаснай канторы. Суседства нявыгаднае абодвум. Хаця і пакалечаны, касцёл падауляе сабой, з пагардлівай велічнасцю пазірае на сучасную будыніну, якая асмелілася размесціцца на яго цвінтары.(В настоящее время совхозная контора разобрана)

Расіцкі касцёл і пасля вайны быу прыдатны для разумнага выкарыстання. Тут яшчэ ставіліся тэатральныя спектаклі. А потым мазаіка падлогі была раструшчана гусеніцамі трактарау, на якіх па-варварску заязджалі мясцовыя механізатары пад стромкія скляпенні. Храм ператварылі у склад, узвялі адпаведна драуляныя паліцы, абадралі сцены, загрувасцілі, засмецілі увесь яго аб'ём.

Толькі з сярэдзіны 1980-х гадоу храм пачау паціху «пауставаць з мёртвых». Цяжкімі намаганнямі ацалелых расіцкіх пакутнікау, іх дзяцей і унукау, цяперашніх вернікау касцёла, ён набыу дах, лаукі і простыя алтары, вокны-вітражы.
I моляць-просяць людзі Бога, каб залячыу ён раны і у іх душах, і у гэтай калісь велічнай будыніне, зраненай, як і яны, бязлітасным лёсам.

А. Бубала

[fortressby]

Автор: bykov

Блаженный Юрий Кашира
Священник Юрий Кашира родился в 1904 г., апостол единства между католиками и православными. Был крещён в православной церкви, в 18 лет принял католическую веру. Несмотря на опасность, до самого конца остался с прихожанами в Росицt, подготавливая их к смерти. Вместе с этими людьми был сожжён 18 февраля 1943 г. в деревянном доме в Росицf.

[fortressby]

Автор: bykov

Блаженный Антоний Лещевич
Священник Антоний Лещевич родился в 1890 г. В сообщество отцов марианов вступил в 47 лет. Перед этим, почти на протяжении 25 лет, выполнял обязанности священника на Дальнем Востоке, ни разу не навещая ни семьи, ни родины. Зная про готовящуюся карательную экспедицию в Росице, убегать отказался. Когда его забирали, успокаивал сестёр: «Будьте мужественны и молитесь». Вместе с группой людей был сожжён в хлеве в Росице 17 февраля 1943 г., накануне мученичества своего собрата священника Юрия Каширы.

[fortressby]

Автор: bykov

�рина Жерносек
ДА БУДЕТ ВОЛЯ ТВОЯ
Художник Владимир Вишневский
Роман «Да будет воля Твоя» открывает читателям ХХІ века одну из трагических страниц истории нашей отчизны прошлого столетия – трагедию в Росице. Безмерная любовь и жестокая ненависть, грех братоубийства и готовность пожертвовать собой ради ближнего, бездумная безбожность и великая вера в Божье Провидение – всё это читатель встретит в романе �рины Жерносек. Его героями являются как исторические личности – блаженные отцы-мариане Антон Лещевич и Юрий Кошира, так и те люди, которые жили либо могли жить рядом с ними и стали участниками этих страшных и одновременно таких красивых в своей жертвенной любви и достоинстве событий.

http://www.radzima.org/pub/pomnik.php?lang=ru&nazva_id=viverosi02

Фотографии храмов А. Дыбовского, июль 2003 г.

[fortressby]

Автор: bykov

Моя бабушка Быкова Екатерина Трофимовна так же прошла через Росицкий костёл.
Далее были Саласпилс, Майданек, Люблин, Равенсбрук.
Ей повезло выжить.

[fortressby]

Автор: Faterland
« Ответ #7 : Января 12, 2009, 11:45:58 »

Вообще Верхнедвинщина потрясающий по красоте край. В Росице побывать мне хотелось бы, там и по фортификации масса интересного. Помню свои впечатления от нашей поездки совместно с вами bykov по опорным пунктам. Река Сарья осенью одно из самых поэтических мест, которые я видел. Костел в м. Сарья - уменьшенная копия одного из Парижских костелов впечатляет

[маша п.]

как-то аж за душу взяло...

[Андрей Щелкунов]

да..грустная история.

[bykov]

Ещё

[bykov]

В эти выходные в Росице намечается мероприятие на которое уже начинают пешком сходиться толпы паломников. На прилегающих дорогах можно увидеть и монашек и молодых ребят с гитарами в одном строю.

[bykov]

Вот как это было в прошлом году:

10 лет назад Юрий Кашира и Антоний Лешкевич католической церковью были причислены к лику святых. 7-8 августа в Росице в честь этого события состоялись торжества. В деревню прибыли многочисленные паломники со всей Беларуси. Например, пилигримы из Борисова прошли более трехсот километров за 11 дней. В праздновании приняли участие духовные лица высокого сана из Польши и Беларуси, которые возглавляли мессы. Богослужения проходили в течение суток.

Также в Росицу прибыла свидетельница трагедии Анна Дмитриевна Журавлева, которая в 1943 году была совсем маленькой девочкой. Анна Дмитриевна рассказывала со слезами на глазах: «Помню, я видела только отцов Юрия и Антония… Помню, как отец Антоний лежал уже неживой, весь в крови…, а отец Юрий взял крест и пошел…»

В ночь с 7 на 8 августа, держа в руках зажженные свечи, пилигримы прошествовали к месту гибели людей.

[bykov]

18 лютага, у Росіцы адбудуцца традыцыйныя ўгодкі памяці росіцкіх пакутнікаў Юрыя Кашыры і Антонія Ляшчэвіча.
Гэтыя росіцкія сустрэчы штогод становяцца цэнтрам увагі грамадства да памятных падзей 1943 года, калі наша зямля пакутавала ад нашэсця фашысцкай зграі. Сотні спаленых вёсак, тысячы загубленых жыццяў, бясконцы боль і прыклад мужнасці росіцкіх святароў не маюць часу даўнасці. Сёння яны зноў прымушаюць да разважанняў, пакланення і малітвы.
Мерапрыемствы памяці пачнуцца ў Росіцкім касцёле Святой Троіцы ў 11 гадзін. Адбудуцца святая Імша і працэсія да месца пакутніцкай смерці росіцкіх святароў.

[Stagger Lee]

"Латышскі легіён у Беларусі: крывавы след. Журналіст і рэжысёр Аляксандр Ступнікаў выставіў у ЮТуб свой новы фільм".

Чытаць цалкам: http://nn.by/?c=ar&i=66156

"Бачыць вока, ды праўда далёка. Пасля вайны нікому і ў голаў не прыйшло б варагаваць з суседзямі-латышамі. А цяпер..." Піша А.Буры з Верхнядзвінску.

Чытаць цалкам: http://nn.by/?c=ar&i=25330

[Stagger Lee]

Юбілей ў Расіцы

http://www.d-p.by/2012/04/rosicki-kascyol-adznachyc-yubilej/

[bykov]

Урачыстасці ў гонар Благаслаўлёных росіцкіх пакутнікаў Юрыя і Антонія адбудуцца ў Росіцкім касцёле Святой Троіцы 3-4 жніўня. Адметна, што сёлета яны прыпадаюць на юбілейны год, калі Росіцкі касцёл адзначае 100-годдзе з часу заснавання.

Росіца сустрэне пілігрымаў і шматлікіх гасцей, для якіх 3 жніўня ў 18 гадзін пачнецца Святая Імша. Затым ў праграме Акафіст да Багародзіцы, Нешпары, Святы Ружанец, малітоўна-музычная праграма. У 24 гадзіны пройдзе Святая Імша, а ў 2 гадзіны пачнецца Працэсія на месца мучаніцкай смерці.
Маленні будуць працягвацца да раніцы, 4 жніўня ў 11 гадзін пачнецца канцэрт духоўнай і класічнай музыкі, а ў 12 гадзін адбудзецца Святая Імша і Працэсія з Найсвяцейшым Сакрамантам. Малітоўныя сустрэчы завершацца ў 18 гадзін Святой Імшой.

Для жадаючых паехаць на росіцкія ўрачыстасці будзе прадастаўлены дадатковы аўтобус, які адправіцца з аўтастанцыі г. Верхнядзвінска 3 жніўня ў 21 гадзіну. Зваротны рэйс з Росіцы на Верхнядзвінск 4 жніўня ў 3 гадзіны ночы.